Hội thảo “Triển vọng giá dầu và chia sẻ kinh nghiệm cho phát triển bền vững”

[Hà Nội, ngày 8 tháng 9 năm 2022], Tạp chí Đầu tư Việt Nam đã tổ chức hội thảo với chủ đề “Triển vọng giá dầu và chia sẻ kinh nghiệm cho phát triển bền vững” vào ngày 8 tháng 9 tại Hà Nội, với sự tham gia của 80 đại biểu từ các bộ, ngành, khu vực doanh nghiệp, các công ty quốc tế và báo chí.

Do chi phí sản xuất và cung cấp sản phẩm, dịch vụ tăng cao, những biến động gần đây của giá nhiên liệu vẫn tiếp tục có ảnh hưởng đáng kể đến thu nhập, chi tiêu và lối sống của cá nhân cũng như doanh nghiệp, dẫn đến sự gia tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI). Trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ và tình hình chính trị toàn cầu không ổn định, giá nhiên liệu đã tăng vọt vượt xa mọi dự đoán trước đó, và mặc dù giá năng lượng hiện nay có phần giảm nhẹ nhưng vẫn không có dấu hiệu nào cho thấy giá nhiên liệu sẽ ổn định trong thời gian tới mà có khả năng sẽ tăng giá hơn nữa.

Đặc biệt, toàn cầu đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng năng lượng, và châu Âu đang chuẩn bị cho một mùa đông khắc nghiệt. Do đó, các chính phủ đang mở rộng kho dự trữ dầu mỏ, làm tăng khả năng giá dầu sẽ tiếp tục biến động. Trong khi đó, giá xăng dầu trong nước cũng bị ảnh hưởng nặng nề bởi giá xăng dầu toàn cầu vì nguồn cung dầu không đủ để đáp ứng nhu cầu kinh tế.

Hội thảo được tổ chức nhằm mục đích hiểu rõ hơn về cách mà những biến động của giá nhiên liệu ảnh hưởng đến nền kinh tế trong nước và các chiến lược hiệu quả để ứng phó với những biến động này nhằm đạt được tăng trưởng ổn định và bền vững.

Tại hội thảo, đại diện từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư (MPI), các chuyên gia kinh tế từ các tổ chức và hiệp hội, cùng một số lượng lớn đại diện doanh nghiệp trong và ngoài nước đã chia sẻ quan điểm về cuộc khủng hoảng năng lượng; hậu quả của biến động giá dầu đối với sự phát triển kinh tế – xã hội; và hàng loạt giải pháp thực tiễn cùng những đề xuất có giá trị để vượt qua những thách thức trước mắt, ổn định sản xuất và cải thiện vận tải.

Ông Lê Tuấn Anh, Vụ trưởng Vụ Kinh tế Công nghiệp, dịch vụ cho biết: “Chính phủ đã triển khai nhiều chính sách và giải pháp nhằm ổn định kinh tế vĩ mô và hỗ trợ doanh nghiệp và đã đạt được một số kết quả tích cực. Tuy nhiên, để thích ứng với chi phí xăng dầu tăng cao, doanh nghiệp không chỉ cần điều chỉnh giá bán của một số sản phẩm mà còn cần áp dụng một số giải pháp như tận dụng tối đa nguồn lực sẵn có và tiết kiệm nguyên liệu để giảm chi phí.”

Theo ông Tuấn Anh, các giải pháp khác bao gồm cải thiện công tác quản lý, giám sát chặt chẽ quy trình sản xuất, kinh doanh và hạn chế tổn thất. Doanh nghiệp cũng nên đàm phán với các nhà cung cấp vận tải để tránh việc giá cước vận tải tăng đột biến. “Đồng thời cũng nên tìm kiếm nhà cung cấp vật tư khác để đảm bảo được nguồn vật tư tốt, ít biến động giá. Đầu tư nhiều hơn vào việc nâng cấp dây chuyền sản xuất để cải thiện môi trường làm việc, tăng năng suất để hạn chế giá thành sản phẩm tăng”, ông Tuấn Anh nói thêm.

Tại hội thảo, các chuyên gia kinh tế từ các tổ chức và hiệp hội cũng như một số đại diện doanh nghiệp trong nước và quốc tế đã chia sẻ những hiểu biết sâu sắc của họ về cuộc khủng hoảng năng lượng và tác động của sự thay đổi giá dầu đối với phát triển kinh tế – xã hội. Các diễn giả đã đưa ra nhiều giải pháp thực tiễn và gợi ý hữu ích nhằm vượt qua những khó khăn trước mắt và ổn định hoạt động sản xuất và kinh doanh theo hướng phát triển bền vững. Các đề xuất nhằm góp phần vào quá trình chuyển đổi năng lượng xanh để củng cố an ninh năng lượng của Việt Nam.

Đặc biệt, ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đã thảo luận về tác động của giá nhiên liệu đối với hoạt động kinh doanh của nền kinh tế chung và khu vực doanh nghiệp, cũng như các sáng kiến cho chính sách của chính phủ nhằm khuyến khích và hỗ trợ hoạt động kinh tế.

Ông Hiếu chia sẻ: “Ngành dầu khí được coi là một lĩnh vực kinh doanh quốc tế với nhiều yếu tố rủi ro. Do đó, cần xem xét đến các thông lệ quốc tế. Luật Dầu khí sửa đổi chỉ quy định về hoạt động thăm dò và sản xuất dầu khí thượng nguồn. Trong khi đó, các hoạt động dầu khí trung nguồn và hạ nguồn như tinh chế hóa dầu, sản xuất phân bón và phát điện lại được điều chỉnh bởi các luật khác.”

Theo ông Hiếu, bối cảnh và điều kiện thị trường tại Việt Nam cho thấy cần phải đồng bộ hóa luật dầu khí với các quy định của các luật khác. Ví dụ, việc xây dựng đường ống khí đốt chịu sự điều chỉnh của một số luật khác. Do đó, các quy định trong dự thảo luật sửa đổi cần tạo điều kiện cho việc thực hiện các dự án thăm dò và khai thác dầu khí một cách liên tục. Điều này sẽ giúp tránh xung đột pháp lý cũng như quy trình nộp hồ sơ phức tạp tới nhiều cơ quan và bộ ngành.

Với tư cách là chuyên gia tư vấn cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư về các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trên toàn quốc, ông Lương Văn Khởi, Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế – xã hội quốc gia (NCIF), đã đánh giá tình hình hiện tại của các quy trình hoạt động chịu ảnh hưởng bởi sự biến động giá dầu và tư vấn cho Chính phủ về việc phát triển các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua những khó khăn do sự biến động giá dầu gây ra.

Ông Khởi trích dẫn báo cáo kinh tế vĩ mô trong 8 tháng đầu năm 2022, cho thấy kinh tế vĩ mô của đất nước ổn định, lạm phát được kiểm soát tốt, và các cân đối lớn của nền kinh tế được đảm bảo. “CPI tháng 8 tăng 3,6% so với cùng kỳ năm trước và có sự giảm nhẹ trong giá thực phẩm, hàng tiêu dùng và vật liệu xây dựng,” ông Khởi cho biết. “Quốc gia không chỉ đảm bảo cung cấp đủ điện và xăng dầu, mà còn ngay lập tức chỉ đạo kiểm tra và xử phạt các doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu vi phạm pháp luật. Một kế hoạch hoạt động chủ động đang được xây dựng để tạo thêm dư địa cho việc hỗ trợ giá xăng dầu khi cần thiết.”

Tăng trưởng kinh tế của Việt Nam giảm lần lượt 0,38 phần trăm và 0,84 phần trăm so với tăng trưởng kinh tế sẽ xảy ra nếu không có căng thẳng Nga – Ukraine, ông Khởi cho biết thêm. Theo đó, lạm phát ở Việt Nam sẽ tăng 1,8 phần trăm trong năm 2022 và 1,62 phần trăm trong năm 2023.

Trong khi đó, ông Kenya Maeda, Giám đốc điều hành cấp cao của Integrated Supply & Trading Crude & Global Business Idemitsu Kosan Co.,Ltd, đã thảo luận về tầm quan trọng của chuỗi cung ứng và các đặc điểm của ngành dầu khí, bao gồm xu hướng giá toàn cầu của các sản phẩm nhiên liệu, đặc biệt là ở châu Á.

Ông Maeda cho biết: “Nhu cầu dầu thô toàn cầu trong trung và dài hạn dự kiến sẽ tăng. Dựa trên các kế hoạch mở rộng hoặc đóng cửa từ các nhà máy lọc dầu trong khu vực châu Á, chúng tôi dự đoán rằng nguồn cung sản phẩm nhiên liệu trong trung và dài hạn sẽ không đáp ứng đủ nhu cầu đang tăng cao. Để duy trì nguồn cung ổn định các sản phẩm nhiên liệu liên quan đến an ninh năng lượng quốc gia (kể cả trong một thị trường không có triển vọng ổn định trong tương lai), cần phải thúc đẩy toàn bộ chuỗi cung ứng cho các sản phẩm nhiên liệu từ việc mua nguyên liệu đầu vào, sản xuất đến bán hàng và tiêu thụ.”

Ngoài những tác động của đại dịch, một vấn đề mới khác là giá cả tăng cao đang có ảnh hưởng lớn đến ngành vận tải hoạt động trong hệ thống logistics. Theo ông Lê Quang Trung, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Logistics Việt Nam, việc giá xăng dầu tăng đột biến có tác động đáng kể đến các tổ chức, hệ thống vận tải và hoạt động logistics. Chi phí xăng dầu hiện nay chiếm hơn 30% tổng chi phí logistics.

Là một cầu nối giữa người mua và người bán, ông Nguyễn Đức Dũng, Phó Tổng Giám đốc Sàn giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), đã cung cấp cái nhìn về hoạt động kinh doanh liên quan đến sự biến động của chi phí xăng dầu và tư vấn cho các doanh nghiệp về cách ổn định sản xuất trong bối cảnh giá dầu biến động.

Theo ông Dũng, trên toàn thế giới, các công ty dầu khí thường sử dụng các công cụ phòng vệ giá như hợp đồng tương lai và hợp đồng quyền chọn để cố định giá nhập khẩu và xuất khẩu trong một khoảng thời gian từ vài tháng đến nhiều năm. Kết quả là, giá đầu vào và đầu ra vẫn ổn định. Họ có nhiều dư địa hơn để kiểm soát thị trường trong bối cảnh giá cả biến động.

“Tôi hy vọng chúng ta sẽ sớm đồng bộ hóa các chính sách của các bộ, ngành. Như vậy, các doanh nghiệp dầu khí sẽ tự tin hơn trong việc sử dụng hiệu quả các công cụ phòng vệ giá. Các doanh nghiệp thuộc Hiệp hội Dầu khí Việt Nam rất quan tâm đến những công cụ phòng vệ giá này. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều rào cản về chính sách để thực hiện hiệu quả những công cụ này,” ông Dũng nhấn mạnh.